مصاحبه ای شیرین و دوستانه با تنها گیوه دوز شهرستان گلپایگان ،استاد کریم کاظمی
از چه سالی وارد این حرفه شدید؟
بنده از سال 1336 وارد این حرفه شدم.
این حرفه رو از چه کسی یاد گرفتید؟
با شاگردی نزد استادم ، مرحوم غلامرضا صافی که مَردی کر و لال بود در همین گذر گیوه دوزی را یاد گرفتم.
مصاحبه کامل در ادامه مطلب
گیوه های شما چند نوع دارد؟و دوخت یک جفت گیوه چقدر زمان می برد؟
گیوه ی مخصوص گلپایگان یک نوع است و مشهور به گیوه "سُری" می باشد.معمولا در یک روز می توانم 2 تا 3 جفت گیوه را بدوزم.
مراحل دوخت گیوه گلپایگان به چه شکل است؟
رویه
ی گیوه را نوار می کنیم و تخت می زنیم(کفی گیوه که از نوع لاستیک فشرده
است را جفت و جور می کنیم و اندازه می زنیم)برای هر دو لِنگه از یک قالب
استفاده می شود،چون گیوه گلپایگان مثل اکثرا گیوه ها پای چپ و راست ندارد و
هر دو یکی است مثل جوراب،بعداز دوخت رویه و کفی،چرم دوزی میشود.
قمیت گیوه ها به چه صورت است؟
قیمت گیوه مخصوص گلپایگان هر جفت بین 40 تا 50 هزار تومان است.
از برادرتان برای ما بگویید؟آیا باهم آغاز کردید این حرفه را؟
بله ،این حرفه را همزمان با برادرم آموختیم،اما چون از شرایط و وضعیت این کار راضی نبود،دیگر ادامه نداد.
از روی علاقه به سمت این شغل آمدید یا فقط برای تامین معاش؟
باید بگویم که هر دو، ابتدا از روی علاقه و سپس برای وارد شدن به بازار و تامین معاش
از شغلتون راضی هستید؟
از شغلم خداراشکر راضی هستم و اتفاقا شغل خوبی است،گرچه الان مشتری کم شده ولی نانی در می آید.
وضعیت بازار گیوه به چه صورت هست؟
مشتری
گیوه کم تر شده نسبت به سابق،اما در کنار گیوه گلپایگان،گیوه های آماده از
زنجان و کرج تهیه می کنم و می فروشم،همچنین کفش های کوهنوردی و کتانی هم
می آورم.
مشتری هاتون چه کسانی هستند؟آیا کشاورزان هنوز گیوه استفاده می کنند؟
در گلپایگان ،کشاورزان اصلی ترین مشتری های من هستند،گرچه یک سری گیوه هم هست که جوانان از آن استقبال می کنند که رویه ی مشکی دارد.
مواد اولیه گیوه رو از کجا تهیه می کنید؟
رویه
ی گیوه را از گلپایگان ،چرم را از همدان یا زنجان،نوار و نخ آن را از
اصفهان،کفی لاستیکی را هم از نجف آباد یا ساوه تهیه می کنم.
آیا دوست داشتید فرزند خودتون این شغل رو ادامه بده ؟
مدت
زمان کمی پسرم برای اوقات فراغت پیش من بود،اما در یک اداره استخدام شد و
رفت، متاسفانه به من توصیه می کند که دیگر بس است و ادامه ندهم این شغل
را،اما عشق و علاقه به اینکار به من اجازه نمی دهد که در خانه بیکار بشینم.
آیا گردشگر برای بازدید به شما مراجعه می کند؟
بله اتفاقا مراجعه می کنند،از تهران یا جاهای دیگر،بعضی هم خرید می کنند و به سوغات می برند.
کاسبی در قدیم بهتر بوده یا الان؟
خب مسلماً قدیم، اما الان کفش های متنوعی آمده که باعث شده گیوه فراموش شود.
چند نفر رو می شناسید توی این شهر که گیوه دوزی شغلشون بوده ؟
در
همین گذر استادان زیادی بودند که اینجا کار میکردند اما الان اکثرا یا فوت
شده اند یا کار نمی کنند،مثل استاد رهبر،فتح الله عمادی و حاج محمدرضا
نوری که اینها فوت شده اند.
به نظر شما قدمت یا سابقه ی گیوه دوزی در گلپایگان به چندسال پیش برمی گردد؟
قدمت
گیوه دوزی در این شهر بسیار زیاد است،به طوری که قبل از ما هم قرن ها این
شغل رواج داشته است،به دلیل قدمت بازار سنتی گلپایگان و اینکه شغل اکثر
مردمان گلپایگان کشاورزی بوده و به جز گیوه، پای پوشی وجود نداشته پس گیوه
بهترین انتخاب برای کشاورزی بوده است.
آیا درسته که در زمان گذشته مواد اولیه در داخل گلپایگان تولید می شده؟(منظور رویه ی نخی گیوه به دست زنان گلپایگانی)
بله
قدیم خیلی از زنان گلپایگان برایمان رویه می بافتند و ما از آنها می
خریدیم اما اکنون دیگر کم شده ولی هنوز هم هست و به ندرت گاه گداری برایم
می آوردند.
از محاسن گیوه سنتی گلپایگان به چند مورد میتونید اشاره کنید؟
اول اینکه گیوه پای پوش خنکی است و مخصوص ماه های گرم سال است.اما در زمستان استقبال چندانی نمی شود. دوم ،گیوه گلپایگان یا همان گیوه سُری،کفی محکمی دارد که در کشاورزی و کار سخت، مقاوم است و استحکام خاصی دارد.
گیوه دوزان گلپایگان جای خاصی کار میکردند؟از قدیم تا الان همین جا کار میکنید؟
به
دلیل اینکه استادکارانِ گیوه دوز در این مسیر کار میکردند ،به این گذر
،گذر گیوه دوزها می گویند،بله من هم از قدیم تا هم اکنون در این مغازه کار
میکنم.
تا کنون کسی خواسته آموزش ببیند؟یا تحقیق کرده؟
متاسفانه کسی پیگیری نکرده و جوانان و نوجوانان علاقه ای برای یادگیری این حرفه ندارند.
تا حالا گیوه های شما در نمایشگاه صنایع دستی قرار گرفته؟
چندین بار به من پیشنهاد داده اند که شرکت کنم مثلا ارگ گوگد،اما انگیزه ای نداشتم .
خواسته تون از میراث فرهنگی و مسئولین چیه؟
خواسته
ی خاصی ندارم، اما دوستدارم به دو سه نفر از نوجوانان یا جوانان، این صنعت
را یاد بدهم که بعد از من این میراث گلپایگان فراموش نشود.
مصاحبه : میثم فراست طراحی سوال و تدوین : مهدی چیایی
نویسنده: جمال+مهدی 